İstanbul Medipol Bahçelievler Hastanesi Çocuk Endokrinoloji Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Ahu Paketçi, diyabetin çocuklarda daha sık görülmeye başladığını belirtti.
Dr. Paketçi, 14 Kasım Dünya Diyabet Günü münasebetiyle yaptığı açıklamada, diyabetli bir çocuğun başka otoimmün hastalıklar için de risk altında kaldığını aktararak, “Bağışıklık sistemini tehdit eden hastalıklar olan Hashimoto tiroidit, çölyak hastalığı ve Addison hastalığı tanı anında ve izlemde ortaya çıkabilir.” tabirlerini kullandı.
Diyabet, yani şeker hastalığının, insülin hormonunun eksik olmasına bağlı olarak kan şekerinin olağan düzeyin üzerinde seyretmesine bağlı olduğunu belirten Paketçi, şunları kaydetti:
“Diyabet hayat uzunluğu süren ve her yaşta karşımıza çıkabilen bir rahatsızlık. Tip 1 Diyabet kandaki şeker ölçüsünü düzenleyen bir hormon olan insülinin gereğince üretilememesi sonucu ortaya çıkan otoimmün bir hastalık. Pankreasta insülin üreten hücreler (beta hücreleri) bağışıklık sistemi tarafından yabancı hücre olarak algılanır ve yok edilir. Bunun sonucunda Tip 1 diyabetes mellitus tablosu ortaya çıkar. Tip 1 diyabette görülen bağışıklık sistemi saldırısına bağlı pankreas hasarının kesin nedeni bilinmiyor.
Enfeksiyonlar yahut çevresel faktörler bağışıklık sistemini tetikleyerek beta hücrelerini yok edilmesine neden olabilir. Öbür taraftan genetik faktörlerde diyabet geliştirme riskine katkı sunabilir. Diyabet çocuklarda daha sık görülmeye başladı. Her hastalıkta olduğu üzere, diyabette de erken teşhis büyük kıymet taşıyor. Tip 1 diyabet, çocuklarda en sık görülen kronik hastalıklardan. Tip 1 Diyabet teşhis sıklığı 4 ila 6 yaş ortasında ve ergenlik devrindeki çocuklarda daha fazla görülür. Çocuklarda görülen diyabetin yüzde 95’inden fazlası Tip 1 diyabet olarak ortaya çıkar.”
Paketçi şöyle devam etti: “
“Erişkinlerdeki, şişmanlığa bağlı ortaya çıkan Tip 2 diyabet ise çocuklarda Tip 1 diyabete kıyasla seyrek olarak görülür. Çocuklarda Tip 1 diyabetin belirtileri, birdenbire ortaya çıkan sık idrara çıkma, çok su içme, çok yemek yeme, kilo kaybı, görme bulanıklığı, halsizliktir. Öncesinde sağlıklı, hiçbir sorunu olmayan çocuk birden çok su içmeye, çok sık idrar yapmaya, gece uykudan uyanıp tuvalete gitmeye, halsiz hissetmeye ve kilo kaybetmeye başlarsa, bu belirtiler ailelerin aklına Tip 1 diyabeti getirmeli ve çabucak bir doktora başvurulmalıdır.”
“Tip 1 diyabetli bir çocuk başka otoimmün hastalıklar için de risk altında kalıyor”
Paketçi, Tip 1 diyabetin teşhisinin oldukça basit olduğunu belirterek, “Herhangi bir anda ölçülen kan şekerinin 200 mg/dL. üzerinde olması diyabet tanısı koymak için kâfi. Tip 1 diyabetli bir çocuk öbür otoimmün hastalıklar için de risk altında kalıyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Hashimoto tiroidit, çölyak hastalığı ve Addison hastalığının tanı anında ve izlemde ortaya çıkabildiğini aktaran Paketçi şu ifadeleri kullandı:
“Tip 1 diyabet multidisipliner yaklaşım ile çocuk endokrinolojisi, diyabet eğitim hemşiresi, uzman diyetisyen ve uzman psikologdan oluşan bir grup ile takip edilmesi gerekir. Tip 1 diyabet hastalığında insülin üreten hücreler zedelendiğinden çocuklar hayat uzunluğu insüline bağımlı yaşamak zorundadır, bu nedenle tedavisi ömür uzunluğu kullanması gereken insülindir. İnsülin tedavisi 4-5 sefer enjeksiyon formunda ya da insülin pompası yoluyla verilebilir.
İnsülin tedavisini tertipli olarak kullanan, kan şekeri ölçümlerini nizamlı olarak yapan, diyetine ve antrenmanına ahenk sağlayan tip 1 diyabet teşhisli hasta, uzun, sağlıklı ve başarılı bir hayat sürer. Gerçek yönetilen Tip 1 diyabet hastalığı ortalama hayat mühletini ve kalitesini düşürmez. Lakin denetim altında tutulmayan yüksek kan şekeri seviyeleri gözlere, böbreklere ve hudutlara ziyan verebilir. Bu nedenle uzun vadede olağan kan şekeri düzeylerini korumak, tip 1 diyabetli bir hastada komplikasyon geliştirme riskini büyük ölçüde azaltır.”
